Pokój i Dobro! 01.04.2013
„Nie bójcie się! Szukacie Jezusa z Nazaretu, ukrzyżowanego. Zmartwychwstał. Nie ma Go
tu! Oto miejsce, gdzie Go położyli” (Mk 16,6). Słowa anioła skierowane do niewiast, które
wczesnym rankiem, dzień po szabacie, poszły z wonnościami do grobu przenoszą nas do źródeł
naszej wiary i zakorzeniają nasze świętowanie Wielkanocy w historii oraz geografii biblijnej.
Pielgrzymi przebywający w Jerozolimie w czasie Triduum Paschalnego wraz z wiernymi
lokalnej katolickiej wspólnoty byli nie tylko uczestnikami świętych obrzędów, lecz przede
wszystkim czcicielami miejsc, gdzie ukrzyżowano Jezusa oraz gdzie po złożono w grobie. Grób
Pana Jezusa jest pusty. Dla wierzących w Chrystusa jest on czcigodną relikwią Jego
zmartwychwstania.
Celebracje Triduum Paschalnego w Jerozolimie charakteryzują dwa uzupełniające się
aspekty. Pierwszym jest samo miejsce święte, czyli usytuowanie ewangelicznego wydarzenia w
konkretnym miejscu, poświadczonym przez nieprzerwaną część oraz zatwierdzonym przez Kościół.
Drugim aspektem jest medytacja Słowo Bożego Starego i Nowego Przymierza objawionego na
palestyńskiej ziemi. Bardzo często w moich felietonach podkreślałem ten pierwszy aspekt, który
doskonale streszcza określenie Ziemi Świętej jako Piątej Ewangelii. Nasza wiara nie jest
zbudowana na mitach, ale na historycznym fundamencie. Śmierć i zmartwychwstanie Pana Jezusa
ma swój czas i konkretne miejsce… Jerozolimę, wzgórze Golgoty i wykuty w skale grób.
Dzisiaj pragnę podkreślić jak bardzo ważna w jerozolimskiej liturgii jest medytacja Słowa
Bożego. Już św. Hieronim upominał, że nieznajomość Pisma Świętego jest nieznajomością
Chrystusa. Dlatego posoborowa reforma liturgiczna, jaką również franciszkanie wprowadzili w
wielogodzinny czas celebracji przeznaczony przez prawo Status quo dla katolików w bazylice
Bożego Grobu opiera się głównie na biblijnych tekstach. Myślę, że tylko w Jerozolimie w Wielkim
Tygodniu medytuje się mękę Pana Jezusa w oparciu o wszystkie cztery wersje ewangelistów.
Podczas uroczystej Mszy św. Niedzieli Palmowej, w bazylice Grobu Pańskiego została odśpiewana
Pasja według św. Łukasza. W Wielki Wtorek w sanktuarium Biczowania w czasie eucharystii
wysłuchaliśmy ewangelię św. Mateusza, a w Wielką Środę w bazylice Konanie w Getsemani
kantorzy wyśpiewali wersję św. Marka. Na koniec w Wielki Piątek na Golgocie zgodnie z
liturgicznym przepisem została uroczyście proklamowana Pasja według św. Jana. Podczas śpiewu
Męski Pańskiej w miejscu, gdzie miał stać krzyż Zbawiciela kantor wyśpiewał słowa: „Tutaj Jezus
skłoniwszy głowę wyzionął ducha”.
Kilkugodzinne liturgie Triduum Paschalnego nie różnią się zasadniczo od liturgii
sprawowanych w naszych świątyniach. Charakterystyką jerozolimskich ceremonii oprócz samego
miejsca jest wykorzystanie najdłuższej wersję proponowanych czytań. W ten sposób liturgia staje
się medytacją tajemnicy historii zbawienia zapowiedzianej w Starym Testamencie i zrealizowanej
w osobie Syna Bożego, Jezusa Chrystusa. Tylko w nielicznych wspólnotach została zachowana
tradycja tzw. Ciemnej Jutrzni. W Jerozolimie jest ona do dziś, w zreformowanej formie, jednym z
ważnych momentów Triduum Paschalnego. Swoimi korzeniami sięga liturgii celebrowanej w
Jerozolimie już w czasach bizantyńskich, a dzisiaj zastępuje brewiarzową Godzinę Czytań oraz
nieszpory. Otwiera ją sugestywna liturgia światła, przypominająca tajemnicę zmartwychwstania i
miejsce, w którym dokonało się nasze zbawienie. Już w Wielką Środę w bazylice Bożego Grobu w
popołudniowych godzinach przez prawie dwie godziny śpiewano psalmy i fragmenty Pisma
Świętego przywołujące lament Pana Jezusa nad Jerozolimą, Jego namaszczenie podczas uczty w
Betanii, zapowiadające śmierć i pogrzeb oraz kulisy zdrady Judasza, który ustalił z kapłanami
świątyni cenę za Jezusa.
W Wielki Czwartek jerozolimska liturgia skoncentrowała się na medytacji mowy pożegnalnej
Jezusa wygłoszonej w czasie Ostatniej Wieczerzy, przekazanej nam przez ewangelistę Jana. Jest
tam zapowiedź prześladowań, ale i nadzieja płynąca z obietnicy powrotu Zbawiciela. Trzecia
medytacja tekstów biblijnych, podczas Triduum Paschalnego zastępująca Ciemną Jutrznię została
odprawiona w Wielki Piątek. W pierwszej części wybrane fragmenty Starego Testamentu ukazały
wymiar zbawczy misterium paschalnego. Kolejne teksty ze Starego i Nowego Testamentu oprócz
teologicznego wymiaru miały przede wszystkim charakter wspomnienia męki i śmierci Pana
Jezusa.
Kulminacyjnym momentem proklamacji objawionego Słowa była procesja rezurekcyjna. Na
zakończenie wielkanocnej Mszy św. podczas procesji, która trzy razy okrąża kaplicę Bożego Grobu
i przeszła na koniec obok Golgoty diakoni na gregoriańskie melodie odśpiewali po łacinie cztery
wersje ewangelistów obwieszczające radosną nowinę o zmartwychwstaniu Pana. Jerozolimska
rezurekcja celebrowana w miejscu, skąd Pan Jezus zmartwychwstał w symboliczny sposób
przekazała w cztery strony świata radosną paschalną wiadomość. „Nie ma Go tu! Oto miejsce,
gdzie Go położyli”.
Jako świadek pustego grobu, tej historycznej relikwii zmartwychwstania, pragnę przesłać
wszystkich słuchaczkom i słuchaczom wielkanocne życzenia. W Roku Wiary,
pielgrzymując z Kościołem po drogach doczesnego świata musimy skierować nasz wzrok na niebo.
„Nie mamy tutaj bowiem trwałego miasta...” (por. Hbr 13,14). Tam oczekuje nas Zmartwychwstały
Zbawiciel. Otwórzmy się na Niego i na Jego miłość!
brat J. Kraj OFM Jerusalem - Israel

|