Imię Gerwazy w języku greckim etymologicznie znaczy tyle, co ten, który "dożył sędziwego wieku", czyli "czcigodny". Greckie imię Protazy tłumaczy się jako "pierwszy", czyli "znakomity". Według legendarnej "Passio" Gerwazy i Protazy byli bliźniakami, ich rodzicami mieli być św. Witalis i św. Waleria. Po śmierci rodziców rozdali swą majętność i prowadzili życie modlitwy i umartwienia. Kiedy wybuchło prześladowanie Dioklecjana, zostali oskarżeni, że są chrześcijanami, przed namiestnikiem rzymskim, Anastazjuszem. Kiedy odmówili złożenia bóstwom kadzidła, zostali skazani na śmierć - Gerwazy przez ubiczowanie, a Protazy przez ścięcie mieczem. Są patronami Mediolanu.
W roku 356 ich ciała odnalazł św. Ambroży w czasie prac na terenie podziemi kościoła świętych Nabora i Feliksa. W uroczystej procesji przeniósł je do tego kościoła. Kiedy zaś po śmierci św. Ambrożego ku czci jego wystawiono bazylikę w Mediolanie, wtedy w osobnej krypcie we wspaniałym sarkofagu, umieszczono ich ciała wraz z relikwiami św. Ambrożego. Odtąd rozpowszechnił się na Zachodzie zwyczaj, że uroczyste przeniesienie relikwii świętych z ziemi do kościoła dla kultu uważano za formalną kanonizację. Tak było do wieku XII, kiedy Stolica Apostolska zarezerwowała sobie kanonizacje świętych. Dekret Urbana VIII z roku 1634 wprowadził do dziś obowiązujący kanoniczny proces beatyfikacyjny i kanonizacyjny.